ساعت 3 یا 4 نیمه شب است، چند ساعت دیگر باید برای رفتن به محل کار آماده شوید اما بی‌دلیل از خواب بیدار شده و دیگر خواب‌تان نمی‌برد! شاید رخ دادن این اتفاق برای یکی‌دو بار، قابل تحمل باشد. اما وقتی دائم تکرار می‌شود، همه چیز متفاوت خواهد بود و قطعا زندگی عادی و روزانه‌تان هم تحت تاثیر این بیداری شبانه قرار می‌گیرد. بنابراین در این مقاله با من همراه باشید تا با بررسی منابع علمی ببینیم که دلیل بیدار شدن از خواب چیست و چطور باید رفعش کرد؟
دلیل بیدار شدن از خواب چیست؟
نحوه درمان مشکل پریدن از خواب در نیمه شب، به این برمی‌گردد که دلیل اصلی چه باشد؟ ممکن است درمان در خانه و به دست خودتان امکان‌پذیر باشد و امکان هم دارد مجبور باشید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. در ادامه توضیحات بیشتری می‌دهم.
- همچنین ببینید: آهنگ خواب
1_ آپنه خواب
آپنه خواب در واقع به عنوان یکی از اختلالات خواب رایج شناخته شده است که در مقالاتی مثل دلایل بی خوابی و… هم به آن اشاره کردم. افرادی که به این اختلال مبتلا می‌شوند، به دلیل وقفه تنفسی که حین خواب تجربه می‌کنند، ممکن است از خواب بیدار شوند. البته علائم و عوارض این اختلال بیشتر از این‌هاست. مثلا اینکه ممکن است فرد بعد از بیدار شدن از خواب در صبح، با مشکلاتی مثل سردرد، مشکلات تنفسی، مشکل تمرکز و… روبرو شود. همینطور در بعضی موارد احتمال دارد فرد از ترس تنگی نفس به طور کلی از خوابیدن بترسد! (منبع)
درمان
اگر بنابر گفته اطرافیان یا با توجه به تجربه خودتان می‌دانید که دچار مشکلات تنفسی حین خواب و در نتیجه این اختلال هستید، می‌توانید به یک کلینیک خواب مراجعه کنید. همینطور متخصصان درمان اختلالات خواب و متخصصان ریه هم گزینه‌های خوبی برای درمان این مشکل هستند. درمان آپنه ممکن است استفاده از دستگاه‌های مخصوص برای باز کردن راه جریان هوا، عمل جراحی و… باشد.
2_ اضطراب و افسردگی!
بله، به طور کلی اضطراب و افسردگی از جمله دلایل مهم بی خوابی شناخته می‌شوند. جالب اینجاست که خود بی خوابی می‌تواند باعث به وجود آمدن این 2 یا یکی از آنها شود! در واقع هم اضطراب و هم افسردگی، باعث می‌شوند انسان نتواند ذهن خودش را آرام کند و دائم در حال نشخوار فکری باشد. این موضوع علاوه بر اینکه می‌تواند به خواب رفتن ما را سخت کند، ممکن است باعث از خواب پریدن‌مان در نیمه شب هم باشد.
درمان
خب، اگر صرفا با استرس و اضطراب روبرو باشید، همانطور که در مقاله رفع استرس و سپس رفع استرس سریع هم گفتم، احتمالا مدیتیشن کمک خیلی زیادی به شما می‌کند. در این تمرین علمی، سعی می‌کنیم روزانه طی 1 یا چند نوبت، برای 5 الی 10 دقیقه یا بیشتر، با تمرکز روی چیزی مثل نفس‌های‌مان به آرامش برسیم. اگر نمی‌دانید مدیتیشن چیست، صرفا کافی است در یک محل نسبتا آرام، از صوت پایین و راهنمایی آن کمک بگیرید:
این یکی از صوت‌های دوره مدیتیشن آرامش در اپلیکیشن آرامیا بود. البته علاوه بر مدیتیشن، برای درمان استرس، اضطراب و افسردگی باید به سراغ راهکارهایی مثل صحبت با روانشناس هم بروید.
همینطور راهکارهایی مثل تمرین‌های تنفسی، شنیدن آهنگ آرامش بخش، ورزش منظم، (مخصوصا یوگا و پیلاتس که هر دو شامل تمرین‌های ذهن آگاهی هستند.) تمرین ریلکسیشن تدریجی عضلانی و… هم انتخاب‌های خوبی هستند.
نکته: در اپ آرامیا، علاوه بر وجود تعداد زیادی دوره مدیتیشن، آهنگ‌‌های مدیتیشن فارسی، دوره‌های پیلاتس و یوگای فارسی، دوره ریلکسیشن عضلانی جاکوبسن و… هم وجود دارد. در واقع این اپلیکیشن هم برای کاهش استرس و هم درمان بی خوابی یک منبع ارزشمند محسوب می‌شود.
3_ بی خوابی!
بله، خود بی خوابی که ممکن است به دلایل مختلفی مثل اضطراب، درد، استرس، نشخوار فکری، “مصرف داروهایی که باعث بی خوابی می‌شوند و… به وجود آمده باشد، احتمالا یکی از دلایل بیدار شدن ناگهانی شما است.
درمان
درمان بی خوابی یک مبحث مفصل است که واقعا جای بحث زیادی دارد. اما به طور کلی:
- مراجعه به روانشناس یا کلینیک خواب،
- استفاده از راهکارهای کاهنده استرس مثل مدیتیشن و ریلکسیشن،
- انجام راهکارهایی مثل پای‌بندی به برنامه خواب، نخوردن الکل و قهوه، چرت نزدن
- و…
انتخاب‌های خوبی هستند که در مقاله درمان بی خوابی مفصل از آنها صحبت کردم.
4_ تکرر ادرار و دفع
مصرف بعضی داروها و نوشیدن هر نوع مایعی قبل از خواب می‌تواند باعث شود میان شب، به خاطر نیاز به ادرار کردن، بیدار شوید. اگرچه ممکن است بعضی‌ها بتوانند با کاهش مصرف مایعات در نزدیکی شب، از این مشکل جلوگیری کنند. اما خب بعضی عزیزان به دلیل مشکلاتی مثل اجبار در مصرف دارو، مشکلات گوارشی، بیش‌فعالی مثانه و… نتوانند خیلی برای آن کاری کنند.
- بیشتر بخوانید: استرس دانش آموزان
درمان
همانطور که گفتم، برای بعضی‌ها تغییر یک‌سری عادات مثل مصرف نکردن مایعات در شب، انتخاب خوبی خواهد بود. بعضی دیگر عملا راهکار ساده‌ای نداشته و شاید مجبور شوند به سراغ پزشک بروند. بعضی دیگر هم مثل خانم‌های بارداری که دچار تکرر ادرار شده‌اند، احتمالا به مرور زمان درمان می‌شوند.
5_ وحشت شبانه
وحشت شبانه، یکی دیگر از دلایل بیدار شدن از خواب در شب است! افرادی که با وحشت شبانه روبرو می‌شوند، ممکن است بیدار شوند و امکان دارد بیدار نشده و در خواب داد و بیداد و گریه کنند. وحشت شبانه را اغلب کودکان و بعضا بزرگسالان تجربه می‌کنند.
درمان
برای درمان وحشت شبانه چه در کودکان و چه بزرگسالان حتما باید به سراغ پزشکان متخصص رفته و از آنها کمک بگیرید.
6_ گرمای زیاد
به طور کلی وقتی بدن انسان خنک باشد، خواب خوبی را تجربه می‌کند. اما بعضی مواقع دمای بدن به دلیلی بالا رفته و این موضوع می‌تواند یکی از دلایل بیداری شبانه باشد. این افزایش دما خودش احتمال دارد به گرمای اتاق یا یک بیماری خاص یا حتی مصرف دارو مرتبط باشد.
درمان
همانطور که در مقاله درمان بی خوابی هم گفتم، به طور کلی بهتر است مکانی که در آن می‌خوابید دمای خنکی داشته و از سر و صدا هم دور باشد. علاوه بر اینها استفاده از پنکه یا تهویه هم انتخاب خوبی است. اما اگر مشکل از وجود یک بیماری یا مصرف دارو است، حتما با پزشک‌تان صحبت کنید. اختلالات خود ایمنی، عفونت یا اضطراب از جمله چیزهایی هستند که دمای بدن شما را بالا می‌برند.
7_ استفاده از صفحه نمایش
تحقیقات سال‌ها پیش نشان داده که بین استفاده از دستگاه‌های تعاملی (تلفن همراه و…) و مشکلات خواب، ارتباط وجود دارد! به عنوان نمونه یک تحقیق مربوط به سال 2013، نشان داده هرچه افراد قبل از خواب زمان بیشتری برای کار با فناوری صرف کنند، احتمال و شانس نخوابیدن‌شان بیشتر می‌شود. در این میان مخصوصا تلفن‌های همراه، کنسول‌های بازی و لپ تاپ تاثیر منفی زیادی داشتند. (منبع)
درمان
همانطور که قبلا هم در مقاله خواب راحت گفته‌ام، بهتر است حداقل 1 ساعت قبل از رفتن به رخت خواب، تلفن همراه و به طور کلی تکنولوژی را از خود دور کنید. چراکه اشعه آبی نور این دستگاه‌ها روی ساعات خواب بدن‌تان تاثیر منفی دارد.
8_ مشکلات تغذیه‌ای
خوردن غذای سنگین یا غذای خیلی تند در نزدیکی ساعت خواب، می‌تواند باعث مشکلات خواب از جمله نفخ شود. همین مشکل می‌تواند در میان شب بیدارتان کرده و حتی دیگر اجازه خوابیدن را هم به شما ندهد.
درمان
به طور کلی پیشنهاد می‌شود شب‌ها از خوردن غذاهای سنگین خودداری کنید. اگر برای‌تان اهمیت زیادی دارد بهتر است به سراغ یک پزشک متخصص تغذیه رفته و یک برنامه غذایی از او بگیرید.
9_ مصرف برخی داروها
مصرف برخی داروها ممکن است دلیل بیدار شدن ساعت 3 صبح باشد و خواب شبانه شما را مختل کند. این داروها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضد افسردگی
- مسدود کننده‌های بتا
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای سرماخوردگی بدون نسخه
- دیورتیک‌ها
درمان
اگر مشکوک هستید که دارویی باعث بیدار شدن شما در نیمه شب می‌شود، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است بتوانید داروی دیگری را برای بیماری خود امتحان کنید یا تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که خواب با کیفیت را ارتقا می‌دهد.
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله با علت بیدار شدن ناگهانی از خواب آشنا شده و فهمیدیم که چرا دچار بیداری شبانه می‌شویم و چرا از خواب میپرم و دیگه خوابم نمیبره! در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما عزیزان هستم.
منبع:
با سلام من مدتیه که شب ها یدفعه از خواب میپرم و دیگه نمیخوابم،مثلا ساعت ۱ خوابم میبره و ۳ بیدار میشم تا صبح دیگه خوابم نمیبره،سر کار تا بعد از ظهر که حالت خستگی دوباره میاد سراغم،موقع برگشتن تو سرویس یکساعت میخوابم فقط،متاسفانه این موضوع اذیتم کرده است،نه مشکلی دارم و نه استرسی،فقط بی دلیل بیدار میشم.
پاسخ نادیا، روانشناس آرامیا:
. بین شام و خواب فاصله ۳،۴ ساعته بذارید
۲. محیط اتاق رو خنک نگه دارید
۳. وقتی از خواب پریدید تو تخت نمونید
بیاید بیرون و کتاب بخونید، در اکثر موارد آدما بعد از یک ربع دوباره خوابالود میشن
۴. تو این مدت سراغ گوشیتون نرید
۵. فکر نکنید که استرس ندارید، بعضی افراد استرس رو حس نمیکنن، ولی تو رفتار و بدنشون نشون داده میشه
مثلا سریع بیمار میشن یا خواب خوبی ندارن، بنابراین برای کاهش استرس قبل از خواب مدیتیشن کنید
بنده خدا میگه استرس ندارم بعد میگی فکر میکنی استرس نداری اسکول خان
وقتی ننه بابات گاو پس انداخته باشن همین میشه دیگه!
بهش نگفته فکر میکنی استرس نداری
بهش میگی دچار نوعی از استرس هستی که اسمش “استرس درک نشده اس” یک موضوع کاملا علمی و تایید شده در روانشناسی.
ببند دهنت رو وقتی چیزی رو نمیدونی
سلام
خسته نباشید
من الان یه مدته خوابم به هم ریخته و با اینکه شب ساعت تقریبا قبل دوازده میخوابم بازم صبح ها ساعت ۳ یا ۴ و دوباره ۵یا۶ از خواب بیدار میشم و ظهر ها هم خیلی خواب الود شدم
میخاستم بدونم خودارضایی تاثیر داره حتی اگ زیاد نباشه؟
ممنون میشم جواب بدید.
خودارضایی به تنهایی باعث این مشکل نمیشه، اما اضطراب یا اعتیاد به پورنوگرافی میتونه تو خواب شما تاثیر بذاره
سلام
من دو ماهه مشکل دارم شب از خواب بیدار میشم و تا صبح خوابم نمیبره ساعت مشخصی هم نداره بعضی وقتها ساعت دو . سه . چهار .پنج . شش. هفت صبح اتفاق نیفته چیکار کنم عذاب میکشم
سلام ستاره جان
یکمی بیشتر توضیح میدی؟
مدیتیشن رو تجربه کردی؟
سلام من دخترم ۱۵ سالمه. شب و روز هر وقت بخوام بخوابم وقتی اطرافیان ی صدای کوچیکی میکنن مث حرف زدن و صدای آب بیدار میشم ضربان قلبم تند میزنه نمی‌تونم بخوابم و سر طرف مقابل داد میکشم خیلی اذیت میشم لطفاً راهنمایی کنید
هلنا جان مشکل اصلیت رو باید پزشک تشخیص بده.
اما پیشنهاد میکنم چند شب قبل از خواب مدیتیشن کنی.
شاید بهبود پیدا کردی
سلام،وقتتون بخیر مدتی بود که اصلا شب ها نمیتونستم بخوابم و الان ۵-۶روزه خوابمو تنظیم کردم حدودا ١٠شب میخوابم که صبح راحت بیدار بشم منتها نیمه های شب بین ساعت ٣تا٣:٣٠بی دلیل بیدار میشم و به سختی دوباره خوابم میبره.کلا از اتاقم میترسم با اینکه ٢٨سالمه و وقتی توی اون ساعت بیدار میشم ترسم چند برابر میشه و این موضوع خیلی اذیتم میکنه لطفا راه حل بهم پیشنهاد بدین.ممنون
زهره جان احتمالا بهتر به سراغ روانشناس بری.
اما شاید این مشکلات دلیل باشن:
مصرف دارو
مواد
شام سنگین
مشکلاتی مثل آپنه خواب
و…
در ضمن دوره بهداشت خواب هم بهتون کمک میکنه.
من مدیتیشن هم میکنم حتی کتابم میخونم ولی ساعت ۲-۳-۴- بیدار میشم دیگه خسته شدم از بس بیدار میشم بعد از دو خوابم نمیبره شبم ساعت ۱۱ میخوابم و خوابم خیلی کم هست
سلام کیمیا جان اگر مطمئنی مشکلت استرس نیست، ممکنه آپنه، تیرویید و مشکلاتی از این دست داشته باشی.
شاید بهتر باشه به پزشک داخلی سر بزنی.
سلام من هرشب از ساعت سه تا چهار بین این ساعت ها ناگهانی بیدار میشم و من یه مدته افسردگی گرفتم میشه دلیلش این باشه؟ 🙂
ریحانه جان سلام
پیشنهاد میکنم حتما سراغ روانشناس بری
سلام من یه مشکلی دارم واقعا داره اعصابمو بهم میریزه و اونم اینه که من بعضی اوقات یعنی شاید ماهی یک بار هم نشه ولی وقتی میخوام مدام از خواب میپرم یعنی ۱۲ میخوابم ۱۲ و یک دقیقه بدون اینکه کابوسی چیزی دیده باشم خیلی آروم بیدار میشم دوباره ساعت ۱۲ و ربع خوابم میبره دوازدهم ۱۶ دقیقه بیدار میشم و تا صبح این روند ادامه دارا التش چیه و درمانش هم چیه البته من گفتم حدودا درماه یکبار هست درسته اما الان ۳ شبه اینطوری هستم ممکنه به دلیل اظطراب امتحاناتم باشه ؟؟؟ توی خودم اظطرابی نمیبینم ولی گفتم شاید به خاطر این باشه
محمد جان به طور کلی استرس و خواب رابطه خیلی زیادی دارند. هر چه استرس و اضطراب زیاد باشه احتمال کاهش کیفیت خواب میشه.
اما الزاما مشکل شما مربوط به استرس نیست. یعنی ممکنه مشکلات دیگه ای مثل آپنه خواب، چاقی، مشکلات ژنتیکی و… هم دخیل باشه.
به نظرم چند مدتی مدیتیشن کن و ببین چ تاثیری روی خوابت میزاره.
سلام من چند شبه سر ساعت ۳ تا ۴ و نیم از خواب بیدار میشم خوابم میاد ولی خوابم نمیبره . من مدتیم هست که برای امتحانات شب ها تا دیر وقت بیدار بودم به طوری که فقط ۳.۴ ساعت شب میخوابیدم.مبخواستم ببینم قرص خواب تاثیر داره برای اینکه شبو بتونم بخوابم یانه؟
سلام
سجاد جان به هیچ عنوان بدون توصیه پزشک نخور قرص خواب
استرست رو بتونی مدیریت کنی ممکنه حل بشه
سلام…
من حدود سه هفتس یه مشکلی برام پیش اومده داره زندگیمو خراب میکنه…
صبح ها وقتی از خواب بیدار میشم اصلا انگار نه انگار که خوابیدم….
خیلی خسته ام،، خوابم میاد اما شب ها وقتی میرم تو تخت بخوابم تا ساعت یک و دو شب خوابم نمیبره..
بعضی شب ها هم ساعت سه و چهار از خواب میپرم.. حتی شده که به طور متوالی تو یه شب دو سه بار از خواب بپرم و دوباره بخوابم…
میشه بگید به نظرتون چرا اینطوری میشم؟
سیزده سالمه..
سلام عسل جان
استرست زیاده؟
راه های مختلف رو باید امتحان کنی
مدیتیشن، دوری از تلفن همراه و…
حتما مقاله درمان بی خوابی رو بخون
سلام خسته نباشید من چند روزیه که شبا هی بیدار میشم یبار ساعت ۲ یبار ۳ یبار ۴ یبار ۵ و در اخر ساعت ۶ونیم دیگه بلند میشم از خواب، و از ساعت ۱۲ونیم ظهر بازم خوابم میاد، از ساعت ۱ میخوابم تا ۵ عصر تمام خستگیم در نمیره اما دیگه اونجوری هی بیدار نمیشم
خسته شدم از این وضع من استرس زیاد دارم و خیلیم عصبیم دلم میخواد بیشتر بخوابم.
مائده جان ممکنه استرس دلیل همین مشکلت باشه.
از راهکار و درمانی برای کاهشش استفاده کردی؟
مدیتیشن، رواندرمانی؟ دارودرمانی و…؟
سلام وقتتون بخیر خسته نباشید
من چند وقتیه که درست نمی تونم بخوابم مثلا چند وقتیه که ناگهانی بیدار میشم و جالب اینجاست که اولش متوجه نمیشم و خوابیدن دوباره برام سخته . یکی دیگه از مشکلاتم اینه ناگهانی سرم گیج میره .حس سرگیجه رو پشت گردنم حس می کنم و به شدت آزارم میده .
گاهی هم ضربان قلبم میره بالا . ممنون میشم لطفا راهنمایی بفرمایید
نیلوفرجان مشکل استرس و اضطراب نداری؟
سلام مدتی سه سال هست که مداوم بدون دلیل هر یک ساعت و یک نیم ساعت از خواب بیدار میشم یعنی شبانه ۶ تا ۷ بار از خواب بیدار میشم .به نظر شما چی مشکلی است .
البته داکتر اعصاب رفتم و مدتی هم دارو آنها را استفاده کردم ولی اصلا کمک نکرد
سلام دوست عزیز فکر میکنم مراجعه به روانشناس و روانپزشک ایده بهتری باشه.
من شبا یک ساله تو ساعتای یک یکو نیم بیدار میشم خیلی اذیتم ولی از قرص جوشان ویتامین سی با کپسول سوپرا ویت میخورم بهتر میشم
سلام خسته نباشید
من چند هفته ای است که حدوداً ساعت ۵ صبح بیدار میشم بیشتر موقعیت ها فکر میکنم کابوس دیده ام اما از یادم میرود امروز من ساعت ۵ صبح بیدار شدم و کابوسی وحشت ناک دیدم حال هم یادم است و نمیتوانم بخوابم دلیلی دارد؟
سلام النا جان دلایلی رو که توی مقاله عنوان کردیم بررسی کن شاید علت رو بتونی پیدا کنی و سراغ راه حل بری ولی اگر نتونستی دلیل اصلی مشکلت رو پیدا کنی و با گذشت زمان هم بهتر نشدی، پیشنهاد میکنم از یک روانشناس خوب کمک بگیر
سلام وقتتون بخیر
من چند وقته سر ی ساعت حدودا ۳و ۴ از خواب بیدار میشم ( اینطور نیست که نتونم دوباره بخوابم خیلی راحت بعدش میخوابم )ولی این بیدار شدن خیلی رو مخم و اذیت میشم باعث شده تمرکزم بیاد پایین و مجور باشم برای مطالعه از نویز استفاده کنم و همینطور باعث شده که صبح ها نتونم زود بیدار بشم چون خسته ام و مجبور میشم بیشتر بخوابم میشه بگین چرا اینطور شدم ؟؟!
( ی دوره حدودا ۲ ماه استرس خیلی زیادی داشتم )
میشه ی راه حل بگین که خواب درست بشه
زهرا جان اغلب این مشکل به خاطر استرس به وجود میاد.
مدیتیشن رو امتحان کردی؟
مدتی است که اول صبح با صدای زدن مشت محکم به دیوار از خواب میپرم ، بطوری که ب محز بیدار شدن به دیواری که از سمتش صدا ب گوشم رسیده بر میگردم و نگاه میکنم و هردفعه از یک سمت دیگه صدا میاد …
پیشنهاد میشه به یه روانشناس متخصص خواب یا کلینیک خواب مراجعه کنید.