پرش ذهنی حین مدیتیشن کردن، عملا بزرگ‌ترین مشکل افرادی است که به تازگی به سراغ تکنیک های ذهن آگاهی و مدیتیشن رفته‌اند. با توجه به اهمیتی که پرش های ذهنی در تعیین کیفیت مدیتیشن‌ها دارند، با من همراه باشید تا همه چیز را در مورد آنها به شما توضیح بدهم.
پرش ذهنی یا ذهن سرگردان حین مدیتیشن چیست و از کجا می‌آید؟
پرش ذهنی حین مدیتیشن، حالتی است که در حین مراقبه کردن پیش می‌آید. در این حالت به مرور یا به ناگهان، ذهن شما به جای تمرکز کردن، به سراغ دیگر افکار مربوط به گذشته و آینده می‌رود. به این ترتیب عملا تمرین ذهن آگاهی‌تان بر هم می‌خورد!
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن چیست؟
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن حرفه ای | آموزش صوتی انجام مدیتیشن حرفه ای
- بیشتر بخوانید: انواع مدیتیشن یا مراقبه
اما چرا دچار این مشکل می‌شویم؟ در واقع ماهیت و هدف اصلی مغز ما انسان‌ها فکر کردن است! بنابراین نمی‌توانیم از آن انتظار داشته باشیم که به ما اجازه وقفه انداختن بین افکار را بدهد. این مثل این است که از چشمان‌مان انتظار داشته باشیم وقتی باز هستند، جایی را نبینند! البته در مدیتیشن ما نمی‌خواهیم جلوی فکر کردن ذهن را بگیریم، اما در هر حال می‌خواهیم پس از سال‌ها نداشتن ذهنِ آگاه، به ناگهان ذهن‌مان را به متمرکز فکر کردن عادت دهیم و این کمی برایش سخت است!
در اپلیکیشن فارسی آرامیا، هم ویدیوهای آموزشی در مورد مدیتیشن ببین،
هم هر موقع که دلت خواست یه صوت مدیتیشن مخصوص بزار و باهاش به آرامش برس!
چطور مشکل ذهن سرگردان را حل کنیم؟
خب، بخش اصلی مقاله اینجاست. ببینید، به طور کلی در 2 حالت ممکن است شما دچار مشکل ذهن سرگردان حین مدیتیشن شوید. حالت اول مربوط به زمانی است که در حال مدیتیشن کردن هستید ولی دائم ذهن‌تان پرش می‌کند.
1_ مشکل پرش ذهن در حالت عادی حین مدیتیشن
خب، تصور کنیم حالا در حالت عادی هستید و قصد مدیتیشن دارید اما حین آن به شدت دچار پرش ذهنی می‌شوید. در این شرایط چه کنیم؟
راستش را بخواهید پرش ذهنی حین انجام مدیتیشن در حالت عادی، یک چیز بسیار معمول است! بله، مخصوصا برای افرادی که به تازگی وارد دنیای مراقبه‌ها شده‌اند و می‌خواهند به مدیتیشن کردن عادت کنند، پرش‌های ذهنی حین تمرکز روی نفس‌ها یا اسکن بدن، بسیار عادی است. بنابراین در این شرایط وقتی متوجه پرش افکار شدید، کافی است بدون نگرانی، بدون استرس و بدون ناراحتی، دوباره تمرکزتان را روی چیزی که از اول گذاشته بودید، برگردانید. یعنی دوباره به آرامی به نفس‌های‌تان توجه کنید تا ذهن، آگاه شود.
در ضمن نگران هم نباشید، این پرش‌های ذهنی کوچک باعث کاهش کیفیت مدیتیشن و عدم برخورداری از مزایای مدیتیشن نخواهد شد. همینطور در آینده‌ای نزدیک و بعد از انجام چند بار تمرین های مدیتیشن، به مرور به آگاه شدن و در لحظه بودن ذهن عادت کرده و کم‌تر با این مشکل روبرو خواهید شد.
- محتوای مرتبط: آهنگ آرامش اعصاب و ذهن و بدن
- محتوای مرتبط: مدیتیشن تمرکز صوتی + راهنمای مدیتیشن برای تمرکز
- بیشتر بخوانید: مدیتیشن چقدر باید طول بکشد؟
1_ مشکل پرش ذهن حین مدیتیشن، وقتی عصبی هستیم!
حالت دومی که با این مشکل روبرو می‌شویم، مربوط به زمانی است که از قبل با یک مشکل بد روبرو شده‌اید و الان دچار اضطرابید. در این شرایط احتمالا قصد دارید از مدیتیشن برای کاهش اضطراب کمک بگیرید. مثلا انجام مدیتیشن آرامش را در دستور کار قرار می‌دهید اما عملا نمی‌توانید ذهن‌تان را به کنترل دربیاورید.
در این شرایط، پیشنهاد می‌کنم قبل از شروع مدیتیشن به کمک یک آهنگ ریلکسیشن، ابتدا کمی مدیتیشن هدایت نشده و ساده انجام بدهید. مثلا خود من در این شرایط وقتی روی یک شیء خارجی مثل یک گل، یک کاغذ، یک دانه خوراکی یا… تمرکز می‌کنم، راحت‌تر ذهنم را از افکار ناخواسته بیرون می‌آورم. علاوه بر این در این شرایط تمرین‌های تنفسی که در مقاله تنفس صحیح به شما آموزش دادم بسیار کمک‌کننده هستند.
- بیشتر بخوانید: درمان نشخوار فکری
- بیشتر بخوانید: درمان نشخوار فکری
تمرین تنفس مربع
با توجه به تاثیر کاهنده استرس تمرین مربع، حداقل قبل از انجام مدیتیشن در شرایطی که استرس دارید، آن را به مدت 5 دقیقه انجام بدهید:
- ۴ ثانیه دم،
- ۴ ثانیه هوا را نگاه دارید،
- ۴ ثانیه بازدم
بعد از انجام این تمرین، احتمالا راحت‌تر و با ذهنی آسوده‌تر می‌توانید مدیتیشن کنید.
- بیشتر بخوانید: تنفس دیافراگمی و صحیح چیست؟
- بیشتر بخوانید: 5 دقیقه تمرین مدیتیشن تنفسی
کلام آخر
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که چرا ذهن حین مدیتیشن کردن دچار پرش می‌شود و چطور باید با این مشکل روبرو شویم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما هستم.
